Kendi villa projenizi hayata geçirmeye karar verdiniz. Bütçe, yer ve villanızın neye benzeyeceği üzerine düşünmeye başladınız. Ailecek bu heyecanı birlikte duyuyorsunuz. Artık yapmanız gereken en önemli şey ihtiyaçlarınızı ve beklentilerinizi netleştirerek bir tasarım özeti hazırlamak.
Tasarım özeti (design brief) tanımı teknik bir tabir olarak ilk etapta göz korkutucu gelebilir. Proje grupları ile yada yaratıcı ajanslarla çalışanlar için tasarım özeti kavramı oldukça bilindik bir tariftir. Sözlük tanımına çok girmeden açıklamak gerekirse tasarım özeti dediğimiz şey aslında hayata geçirmek istediğiniz proje ilgili olarak ihtiyaçlarınızın ve beklentilerinizin derli toplu bir şekilde proje grubuna ve tasarım ekibine aktarabilmenizi sağlayan bir liste yada rapordur. Villanızla ilgili olarak hazırlayacağınız tasarım özeti hayallerinizi, beklentilerinizi, ihtiyaçlarınızı, kısıtlarınızı ve kriterlerinizi sözcüklerle kağıda döktüğünüz bir yol göstericidir.
Proje ve tasarım sektörlerinde çalışanlar çok iyi bilir ki iyi bir proje iyi bir tasarım özeti ile başlar.
Villanızı hayata geçirirken birçok şeyi belki de anlık ve keyfi kararlarla vermek isteyeceksiniz. Bazı şeyleri kervan yolda düzülür mantığıyla sonraya bırakacaksınız, yada daha önce verdiğiniz yapısal kararları binanız ayağa kalktıkça değiştirmek isteyeceksiniz. Şundan emin olabilirsiniz ki bunların hepsi bütçenize ek maliyetler olarak geri dönecektir. Gereksiz ek maliyetlerle, zaman kayıpları ile ve ekiplerinizin asık suratları ile uğraşmak yerine daha keyifli ve ekonomik bir villa yapım süreci geçirmek istemez misiniz?
Villa projenize başlamadan önce netleştirmeniz gereken başlıkları birçok sayfadan oluşan bir liste haline kolayca getirmek mümkündür aslında. Sonuçta bu sizin eviniz, sizin hayaliniz. Ama herşeyi sizin yapmanıza gerek bulunmamakta. Proje ekipleriniz ve mimarınız zaten bunun için var. Yapıma başlamadan önce uygulama projeleri, uygulama projelerine başlamadan önce konsept proje gereklidir. Konsept projenin hazırlanabilmesi için gerekli olan en önemli şey ise tasarım özetidir.
Villa projenizin tasarım özeti için aşağıdaki 20 maddeyi netleştirmek işin büyük kısmını çözecektir. Bu sayede mimarınız çalışmalarını daha kolay ve hızlı yürütebilecek, bütçeniz için önemli risklerden bazıları ortadan kaldırılacak ve hayalinizdeki villaya daha hızlı yerleşebileceksiniz.
Villanızın tasarımına ve yapımına başlamadan önce belirlemeniz gereken 20 maddeyi şu şekilde sıralayabiliriz.
Tasarım Özeti Konu Başlıkları
1. Konum
2. Arsa
3. Ulaşım
4. Bütçe
5. Karar süreçleri
6. Süre
7. Aile bireyleri
8. Mevcut yaşam biçimi
9. Arzulanan yaşam biçimi
10.Büyüme-tadilat düşünceleri
11.Kullanım sıklığı
12.Yatırım beklentileri
13.Peyzaj kullanımı
14.Yapısal sistem seçimi
15.Mimari tarz seçimi
16.Teknik altyapı
17.Dekorasyon düşünceleri
18.Teknolojik donanım
19.Beğenilen örnekler
20.Beğenilmeyen örnekler
Villanızı hayata geçirmeye başlamadan önce, bu 20 başlıkta aile bireyleriyle de konuşarak aklınızdakileri mümkün olduğunca netleştirmeniz oldukça iyi sonuçlar verecektir.
Şimdi bu maddelerin detaylarına girelim.
1- Konum
KONUM KONUM KONUM…
Villa sonuçta bir gayrimenkul çeşididir ve konu gayrimenkul olunca en önemli gerçek lokasyondur. Hayalinizdeki villayı hayata geçirmeden önce ilk belirlemeniz gereken onu nerede inşa edeceğinizdir.
Sakin bir köy yada kasabada mı, çalıştığınız şehrin çeperlerinde bir banliyöde mi, kimsenin bilmediği bir orman bölgesinde mi, yetiştirdiğiniz ürünlerle ve hayvanlarınızla yaşayacağınız çiftliğinizde mi, güneşli bir sahil kıyısında mı yoksa karlı dağların zirvesinde mi.
En çok nerede yaşamak istersiniz?
Günlük hayatın temposundan ve keşmekeşinden sıyrılıp sığınacağınız bir liman mı arıyorsunuz, villanızın hergün değerine değer katması mı sizin için önemli yoksa şehrin imkanlarından kopmadan sevdiklerinizi misafir edebileceğiniz davetkar bir hayat tarzınız mı var?
Seçeceğiniz konum birçok şeyi kendiliğinden tarifleyecektir aslında.
Villanızı inşa etmeyi düşündüğünüz yer diğer birçok konu ile de ilişkili olacaktır.
Yaşamak istediğiniz bölgede hangi hayat tarzında insanlar yaşıyor, sizin için önemli mi? Çevrenizde göreceğiniz aileler, gençler, araçlar, markalar, restoranlar hepsi günlük psikolojinizi etkileyen şeyler aslında. İyi bir gözlemci büyük kozmopolit şehirlerde bile olsa genellikle birbirine benzeyen insanların birbirine daha yakın yaşadığını ve çevresini de kendine benzettiğini çok kolay tespit edecektir. Dolayısıyla konum seçiminde önemli bir başlık da nasıl bir mikro toplum arasında yaşamak isteyeceğiniz olacaktır.
Nasıl bir bölgede, nasıl bir topluluk içinde, ne büyüklükte bir arsada yaşamak istediğinize karar verdiğinizde artık önemli bir aşama kaydetmiş olursunuz.
Arzu ettiğiniz özelliklere sahip bir arsa bulduğunuzda onu satın almadan önce yapmanız gereken birkaç şey daha bulunmaktadır. Duygusal karar verip satın alma işlemini sakın ani bir şekilde hemen yapmayın!
Hoşunuza giden ve beğendiğiniz bir bölgede arsa bulduğunuzda yapmanız gereken başka bazı araştırmalar aşağıdaki gibidir:
· Öncelikle arsanın tapu kayıtlarını inceleyerek üzerinde ipotek, borç vb yükümlülükler olup olmadığını öğrenin.
· Arsanın imar koşullarını ilgili belediyesinden yada yerel idaresinden öğrenin. Arsanın üzerine ne büyüklükte bir bina yapılabildiğini öğrenmek hayati önemde bir konudur.
· Arsanın çevresinde benzer özelliklerde başka arsalar var mı, varsa güncel satış fiyatları nedir muhakkak araştırın.
· Bulduğunuz arsanın yakınlarında hayata geçirilmiş yada yapılması planlanan altyapı yatırımlarını, okul, hastane, kreş, kültür merkezi vb. gibi sosyal donatıları, park, spor alanı gibi imkanları muhakkak araştırın. Bu gibi donatı alanlarına kolay ulaşabilir olmak ciddi bir konum avantajı sağlar.
· Arsaya ulaşım imkanları önemlidir. Araç ulaşımı, toplu taşıt ulaşımı, polis, itfaiye, ambulans gibi acil durumlarda gerekli olacak erişim imkanlarını göz önünde bulundurun.
· Arsanın bulunduğu bölgedeki genel planlama çalışmalarına engel olabilecek mahkeme kararları var mı yok mu öğrenin.
· Arsanın eğimi, şekli, manzarası, mikro kliması vb gibi doğal özelliklerinin iyi bir tasarıma imkan verip vermediğini mimarınızla değerlendirin.
· Arsa üzerinde yada çevresinde, mevcutta yapılı yada ilerleyen zamanlarda yapılması planlanan sağlık açısından olumsuzluk yaratabilecek yüksek gerilim hattı, trafo, açık atık su, duman kaynakları, endüstriyel atıklar, yüksek gürültü kaynakları vb olumsuzluklar olup olmadığını araştırın.
Tasarım Özetinde Konum ile ilgili kısımda aşağıdaki bilgileri belirtmeniz yerinde olacaktır.
· Doğal özellikler, iklim özellikleri, varsa mikroklima özellikleri.
· Çevredeki sosyal ve altyapı donatıları hakkında bilgiler.
· Bölgedeki yaşam kalite seviyesi
· Bölgeye bireysel ve toplu ulaşım seçenekleri
· Konum ile ilgili sizi çeken detaylar
· Bölgenin sizin için önemi
· Bölgeyi seçme nedenleriniz
2- Arsa
Aslında seçtiğiniz arsa ile ilgili bilgiler konum başlığı içerisinde de yer alabilecek özelliktedir. Ancak arsa ölçeğine yani detayına indiğimizde konu artık somutlaşmaya ve bir proje hazırlanabilecek düzeyde teknikleşmeye başlamaktadır.
Arsa ile ilgili bilgiler uzman harita mühendisleri tarafından hazırlanan dokümanlardan temin edilir. Bu bilgileri bazı bölgelerde Tapu Kadastro ve Belediyeden temin etmek mümkün olabilirken bazı bölgelerde Harita mühendisliği bürolarına özel olarak hazırlatmak gerekebilir. Bu sayede arsanın köşe noktaları, varsa terk ve ifraz alanları, yoldan çekme mesafeleri, varsa istikamet bilgileri ve arazi eğimi gibi teknik bilgiler elde edilir. Bunun yanında belediyeden imar koşullarını belirleyen imar durumu ve plan notları temin edilmelidir.
Arsanızla ilgili belirlenmesi ve Tasarım Özetinde yer alması gereken bilgiler şunlardır:
· Arsanın sınırlarını ve köşe noktalarını gösteren aplikasyon krokisi.
· Arsanın eğimini gösteren kot kesit
· Arsanın imarını gösteren imar durumu
· Yol erişimi
· Atık su hattı bilgileri
· Elektrik, trafo bilgileri
· Terk, ifraz, tevhid bilgileri
· Arsada varsa cephe hattını belirleyen istikamet rölevesi
· Plan notları
3- Ulaşım
Proje alanına ulaşım imkanları ve seçenekleri vaziyet planı, otopark ve yönlenme kararlarını etkileyen önemli bir konudur. Villanızı toplu ulaşım imkanı olmayan bir bölgede inşa edecekseniz belki de birden fazla araca sahip olmanız ve misafirlerinizi de düşünerek garaj yada otopark çözümlerini daha geniş planlamanız gerekecektir. Bisiklet veya motobisikletiniz için ayrıca park alanı düşünmek ilerleyen zamanlarda hayatınızı kolaylaştıracaktır.
Sahilde yapacağınız villanıza su üzerinden de erişme imkanınız olduğunda küçük bir iskeleyi projenize eklemek düşüncesi oldukça çekici gelebilecektir.
Karayoluyla ulaşımın mümkün olmadığı yüksek dağ yamaçlarındaki villanıza belki de özel helikopterinizle gitmek isteyeceksiniz ve bu durumda geniş bir alanı iniş pisti olarak düzenlemek gerekebilecektir.
Tasarım Özetinde ulaşım başlığı şu noktalara açıklık getirmelidir:
· Karayolu ile ulaşım imkanı var mı
· Karayolu kalitesi ne durumdadır
· Deniz yolu ile ulaşım imkanı
· Hava yolu ile ulaşım imkanı
· Sahip olduğunuz ulaşım araçları
· Sahip olmayı planladığınız ulaşım araçları
· Otopark, garaj beklentileriniz
· Elektrikli şarj ünitesi
4- Bütçe
Kendinize özel bir villa yapma imkanına kavuştu iseniz bunun normal bir apartman dairesinden çok daha maliyetli olacağının zaten farkına varmışsınızdır. Bu noktada bir çok maliyete tek başınıza katlanmanız gerçek maliyet farkını yaratan etmendir.
Her ne kadar bazı rezidans yada apartman dairesi fiyatları villa fiyatlarına yakın hatta daha yüksek olsa da bu durumlarda genellikle temel maliyet farkı arsa maliyetinden kaynaklanmaktadır. Şehir merkezlerinde arsa maliyetinin katlanarak artması bu bölgelerdeki daire fiyatlarını da astronomik olarak arttırmaktadır.
Villanızı inşa ederken her noktası ile özel olarak ilgilenmek isteyeceğiniz ve kendi başınıza kullanacağınız için arsa, tasarım, inşaat ve kullanım maliyetleriniz eşdeğer bir daire maliyetine göre daha yüksek olacaktır.
Bu nedenlerle bütçenizi doğru kullanmak, her aşamayı iyice planlayarak hareket etmek, gereksiz harcamaları ve zaman kayıplarını engellemek maddi imkanlarınızı daha verimli kullanmanıza imkan tanıyacaktır.
Arzuladığınız yuvaya kavuşmak için işin en başında mimarınız ile taslak proje üzerinde bir maliyet ve fizibilite çalışması yapmanız sürecin devamını kontrollü bir şekilde götürebilmeniz açısından büyük fayda sağlayacaktır.
Bütçenizi sadece inşaat süreci için değil, villanızda yaşayacağınız uzun yıllar için de düşünmelisiniz. Proje kararları verilirken yapının yaşam döngüsü boyunca da ortaya çıkacak giderlerini göz önünde bulundurmalısınız.
Bütçe başlığı altında Tasarım Özetinde şunları belirlemelisiniz:
· Villanızın yapımı için ayıracağınız toplam bütçe nedir
· Villanızın hangi bölümleri sizin için daha önemli
· Villanızın hangi bölümlerinde daha ekonomik çözümlere gidebilirsiniz
· Satın alma süreçlerinde peşin ödeme yapma imkanlarınız
· Nakit akışı planı
· Bütçenizi oluştururken kredi gibi ek kaynaklar kullanacak mısınız*
· Projenizi hayata geçirirken proje dışında ciddi finansal yükümlülükleriniz olacak mı*
· Nakite sıkıştığınızda kullanabileceğiniz finansal imkanlarınız var mı*
Not : * içeren bölümleri tasarım özetinde belirtmeniz opsiyoneldir
5- Karar süreçleri
Villanızı hayata geçireceğiniz süreç sizin için keyifli bir macera yada yolculuk hissi verebilir. Belki de aile bireyleri arasında bağlılığı arttıracak yada gerilimlere yol açacak bir tecrübe olacaktır.
Ancak projenizi ayağa kaldıracak ekipler için bu iyi yönetilmesi gereken profesyonel bir iştir. İyi yönetilmesi gereken her işte olduğu gibi bu süreçte de en önemli nokta karar alma süreçleridir. Karar alma süreçlerinde yaşanacak sıkıntılar, gel gitler, zaman kayıpları yada çelişkiler tüm sürece olumsuz etki edecektir.
Evinizin hangi aşamasında gerçek karar verici kim olacak bunu samimiyetle belirlemeniz kendi menfaatinizedir.
Villanızı hayata geçireceğiniz yer aile bireylerinden birinin olumsuz tepkilerine neden olacaksa yapım sürecinin her aşamasında da benzer tepkilerin ortaya çıkacağına emin olabilirsiniz. Aile olarak yerleşeceğiniz villanızla ilgili kararlarda kimin ne noktada karar üreteceğini en baştan belirlemeniz ve sürecin o bölümüne gelince hassasiyet göstermeniz yerinde olacaktır.
Villanızı tek başınıza kendinize yapıyorsanız müstesna olmak üzere aşağıdaki kısımları tasarım özetinde belirtmelisiniz:
· Yapısal konularda karar verici
· Finansal konularda karar verici
· Planlama konularında karar verici
· Cephe ve iç mekan tasarımında karar verici
· Teknik çözümlerde karar verici
6- Süre
Villanızın içinde yaşamaya başlayacağınız süre; tasarım sürecine, villanızın büyüklüğüne, resmi süreçlere, ödeme gücünüze ve yapım sistemine ve inşaat zorluğuna göre değişiklik gösterebilir. Normal şartlarda 6-12 ay arası müstakil bir villa yapımı için idealdir. Ancak çoğu zaman bu sürelerin üzerine çıkılabilir.
Yerel yönetim değişiklikleri, ekonomik krizler, iklim şartları, proje ekiplerinde yaşanan krizler gibi öngörülemeyen durumlar projenizin hayata geçmesini önemli oranda uzatabilir.
Unutulmaması gereken en önemli nokta her projede olduğu gibi villanızın yapım sürecinde de zamanın normalin üzerinde uzaması maliyetlerinizi önemli ölçüde arttıracaktır.
Bununla birlikte makul olmayacak düzeyde kısa süreler belirlemek de işlerin kalitesini önemli ölçüde düşürecektir.
Tasarım özetinde işlerin süresi ile ilgili özellikle belirlemeniz gerekenler şunlardır:
· Konsept tasarım süresi
· Uygulama projeleri süresi
· Resmi işlemlerin tamamlanması süresi
· Kaba yapı süresi
· İnce yapı süresi
7- Aile bireyleri
Villanızda yalnız yaşayacaksanız bu kısım size çekici gelmeyebilir.
Ama aksine ailenizle yaşamak için villanızı yapıyorsanız onlar hakkında iyice düşünmeniz ve proje ekibinizi bilgilendirmeniz yararınıza olacaktır.
Aile bireylerinizin her birinin beklentileri, hedefleri, konfor talepleri villanızın tasarımı için birer veri olabilir. Aileniz kaç kişiden oluşuyor, büyükanne-büyükbabalar ile birlikte mi yaşayacaksınız, kardeşler yada ilgilenmekle yükümlü olduğunuz başka yakınlarınız olacak mı, evinizde hayvan besliyor musunuz, besliyorsanız neler gibi konular villanızın tasarımı ve planlanması için oldukça önemli bilgilerdir.
Örneğin aile fertleri arasında engelli bir bireyin bulunması villanızın tasarımını bu hassas konuyu çok daha göz önünde bulundurup kişiselleştirilmiş çözümler üretmeyi gerekli kılacaktır.
Bu ve benzeri nedenlerle tasarım özetinde aşağıdaki bilgileri belirtmek gerekmektedir.
· Villanızda kaç kişi yaşayacaksınız. Ailenizi yeni çocuk sahibi olarak büyütmeyi planlıyor musunuz
· Aile fertleri arasında okul, evlilik vb gibi nedenlerle yakın dönemde başka yerde yaşayacak olan var mıdır
· Villanızda yaşayacak olanlar kimlerdir. Kişisel özellikleri nelerdir.
· Hangi aile fertleri için özel oda yapılacaktır
· Engelli var mıdır. Engellilik düzeyi nedir.
· Özel bakıcı yada yardımcı var mıdır.
· Evinizde beslediğiniz yada beslemeyi düşündüğünüz hayvanlar nelerdir.
· Aile yakınları ne sıklıkta yatılı ziyarete gelmektedir.
· İlerleyen dönemlerde sizle yaşaması gerekebilecek yakınlarınız var mıdır.
8- Mevcut yaşam biçimi
Mevcut yaşam biçiminizi proje ekibinize mümkün olduğunca anlatmanız sizi daha iyi tanımalarına, ihtiyaçlarınızı anlamalarına ve tam olarak size uygun çözümler getirmelerine imkan verecektir.
Bu sayede güncel mekânsal sıkıntılarınız daha net ortaya koyulacak ve bunları ortadan kaldıracak çözümler üretilebilecektir.
Tasarım özetinde aşağıdaki bilgileri vermek faydalı olacaktır:
· Aile fertlerinin çalışma düzeni
· Aile fertlerinin eğitim düzeni
· Sosyal alışkanlıklar
· Çocukların günlük aktiviteleri
· Normal bir gününüzde yaptıklarınız
· Günlük hayatınızda mevcut evinizde değişmesini istediğiniz sizi sıkıntıya sokan durumlar
9- Arzulanan yaşam biçimi
Kendi yapacağınız villanızda kuracağınız hayat daha önce bulamadığınız birçok imkanı da beraberinde getirecektir. Her şeyden önce tüm aile fertlerinin daha çok bireysel alanı, kendilerine ayırabilecekleri daha çok zamanı ve toprağa daha yakın olma imkanı olacaktır.
İç içe, sıkışık ve yoğun bir şekilde apartmanlarda yada rezidanslarda yaşanılan şehir hayatına göre kendi yapacağınız villanızda sahip olacağınız en önemli şey artan yaşam kaliteniz olacaktır.
Sahip olacağınız villayı şekillendirmek için daha projenizin tasarım çalışmalarına bile başlamadan önce ilk yapmanız gereken arzu ettiğiniz yaşam biçimini düşünmek olmalı.
Yeni yuvanızda daha fazla zaman geçirmek için işlerinizin bir bölümünü orada mı yapacaksınız, bahçenizle ve toprakla mı uğraşacaksınız, bir at beslemek hayalinize mi kavuşacaksınız, yoksa gün boyu yüzme havuzunuzda ve güneşlenme terasınızda mı zaman geçireceksiniz. Arkadaşlarınızı her hafta sonu barbekü partisine çağırmayı mı düşünüyorsunuz. Büyük oğlunuz için bir müzik stüdyosu mu oluşturacaksınız. Yada kızınıza özel bale eğitimi mi alacaksınız. Ailecek hepsini hayal edin ve nasıl daha güzel deneyimler yaşayabilirsiniz ön görmeye çalışın.
Arzuladığınız yaşam biçimi ile ilgili olarak tasarım özetinde şunlara yer vermelisiniz:
· Aile fertlerinin tutkuları nelerdir
· Kendinizi hangi konularda geliştirmek istiyorsunuz
· Aile fertleriniz arasında özel olarak ilgiye kavuşması gereken var mı
· Yuvanızda sosyal çevrenizle nasıl ilişki kurmayı düşünüyorsunuz
· Davetler verecek misiniz
· Evinizde sizle beraber yaşayacak yardımcılarınız olacak mı
· Hangi hayvanları beslemek istiyorsunuz
· Hangi spor ve sanat faaliyetleri ailenizde daha çok tercih ediliyor
· Özel koleksiyon yapacak mısınız
· Villanızda sürekli mi yaşayacaksınız yoksa belirli süre(ler)de mi
· Yaşama biçiminizi etkileyen dini inançlarınız var mı, örneğin haremlik-selamlık gibi çözümler gerekecek mi
· Çalışma biçiminizi değiştirecek misiniz, nasıl
· Toprakla ne düzeyde ilişki kuracaksınız.
10- Büyüme-tadilat düşünceleri
Villa projenizi hayata geçirirken her şeyi bir defada yapmak mümkün olmayabilir. Gerek bütçeniz gerekse zamanınız buna imkan vermeyebilir. Bu gibi durumları ön görerek evinizi planlarken bazı kısımları daha sonra eklenip çıkarılabilecek yada tadilatla değiştirilebilecek şekilde düzenlemenizde fayda bulunmaktadır.
Örneğin ilk etapta garajınızı tek araç için planlamış olabilirsiniz. Ama ilerleyen sürelerde belki ikinci aracınızı almak gerekebilir. Bu durumu göz önünde bulundurarak garajınızın yanında ikinci bir aracı daha park etmenize imkan verecek bir boşluk bırakmanız faydalı olacaktır.
Evinizin içinde ileride gerekebilecek tadilatları düşünerek taşıyıcı sistemi, kolonları ve betonarme duvarları yerleştirmek de benzer şekilde ön görü sahibi olmayı gerektirmektedir. Mutfağınızla salonunuz arasında yapacağınız duvarı taşıyıcı olmayan tuğla yada alçıpan ile üretmek ilerleyen zamanlarda bu duvar üzerinde bir geçiş sağlamanıza imkan verecektir.
Tasarım özetinde büyüme-tadilat düşüncelerinizle ilgili olarak yer alması gereken kısımlar şunlardır:
· Villanıza ilave oda, misafir evi, garaj gibi eklenmesi gerekebilecek mekanlar nelerdir
· Villanızın içinde hangi kısımları birleştirmek yada ayırmak gerekebilir
· Katlar arasında galeri açmak gerekir mi
· Yeni geliştirilen teknolojik sistemleri yapınıza adapte edebileceğiniz rezerv alanlar var mı
· Bahçenizin hangi bölümleri villanızı büyütmek yada ek kısımlar yapmak için ayrılmalı.
Comments